Κυριακή 14 Ιουλίου 2013

Επιβάλλεται η Αντισεισμική Θωράκιση της Περιφερείας Στερεάς Ελλάδας


από την Αγγελική Θ. Παπαϊωάννου *

Το τεράστιο μέγεθος των συνεπειών από ισχυρούς σεισμούς ανέκαθεν σοκάρει το σύνολο της διε­θνούς κοινότητας τόσο λόγω της ανθρωπιστικής κα­ταστροφής όσο και των σοβαρών προβλημάτων που προκύπτουν στις βασικές υποδομές της κάθε χώρας, που εξελίσσονται σε πηγές περαιτέρω δεινών για το περιβάλλον και τον πληθυσμό της ευρύτερης περιοχής. Παρόλα αυτά, το μέγεθος της ανθρω­πιστικής καταστροφής δεν θα πρέπει να γίνει βαλβίδα εκτόνωσης για τις κυβερνήσεις ανά την υφήλιο σε μια επίδειξη συμπάθειας και αλληλεγγύης, χωρίς να προβληματιστούμε για τα μέτρα και τις ενέργειες που είναι απαραίτητες, ώστε να θωρακίσουμε τις δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές, ιδιαίτερα για τις περιοχές που παρουσιάζουν έντονη σεισμικότητα.
Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος, μια από τις πλέον σεισμογενείς στην Ευρω­παϊκή Ένωση, υπάρχει πλέον μια συσσωρευμένη εμπειρία τόσο για τις συνέπειες που έχουν τα σεισμικά φαινόμενα, όσο και για τη διαχρονική αδράνεια που έχει επιδείξει η Πολιτεία σε επίπεδο πρόληψης αλλά και αντιμετώπισης των συνεπειών που έχει υποστεί η κοινωνία από την εκδήλωση τέτοιων φαι­νομένων. Απόδειξη αυτού απο­τελεί το γεγονός ότι είναι σχεδόν ανύπαρκτος ο προσεισμικός έλεγχος των δημοσίων κτιρίων και τα προγράμματα αποκατά­στασης σεισμοπλήκτων κατά πάγια τακτική καρκινοβατούν στην υλοποίηση.
Ο κ. Κωνσταντίνος Σπυράκος καθηγητής Αντισεισμικών Κατασκευών του ΕΜΠ, διευθυντής του Εργαστηρίου Αντισεισμικής Τεχνολογίας-καθηγητής μου στο ΕΜΠ και θηβαϊκή ρίζα - με άκρως εμπεριστατωμένο άρθρο του στο ‘’ΒΗΜΑ’’ της Κυριακής 11.3.2012 υπό τον τίτλο «Αστοχίες στην τακτοποίηση αυθαιρέτων» άπτεται του θέματος συνολικά , με παρρησία αποκάλυψε τον καθαρά εισπρακτικό χαρακτήρα της τακτοποίησης των αυθαιρέτων και ουσιαστικά έθεσε την Πολιτεία προ των ευθυνών της....
 Δυστυχώς, η Πολιτεία όχι μόνο "αδυνατεί" να ακολουθήσει την εξέλιξη της γνώσης στε­ρώντας από την κοινωνία τα ευεργετήματα αυτής, αλλά όπως υπενθυμίζει προς όλους για μία ακόμη φορά ο καθηγητής Σεισμολογίας του Παν. Πατρών κ. Τσελέντης ότι ακόμη και εν μέσω κρίσης, κανείς δεν μπορεί να «παίζει» με τους σεισμούς: «Είναι θέμα χρόνου να βιώσουμε ένα σεισμό με επιπτώσεις στον Ελλαδικό χώρο και αυτό γιατί η αντισεισμική θωράκιση της χώρας τα τελευταία χρόνια έχει επιλεγεί ως μη επιλέξιμη δαπάνη, με τους υπουργούς Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ, οι οποίοι νομιμοποιούν τα αυθαίρετα χωρίς κανένα αντισεισμικό έλεγχο» Στη συνέχεια ο εντεταλμένος ερευνητής του Αστεροσκοπείου Αθηνών κ Χουλιάρας επιβεβαίωσε τον κ. Τσελέντη και αναλυτικότερα επισήμανε πως «Πρέπει όλοι να δούμε με προσοχή τη σεισμική θωράκιση των κτιρίων μας. Αν γίνει ένας σεισμός μεγέθους 5,5 Ρίχτερ κάποια κτίρια ακόμη και στο κέντρο της Αθήνας θα πέσουν. …..πολλά δημόσια κτίρια πρέπει να ελεγχθούν από τους ειδικούς. …….και ευχόμαστε αν γίνει , να γίνει στη θάλασσα για να μην έχουμε εικόνες όπως στην Ιταλία. Ζούμε σε μια σεισμική χώρα. Αν κρίνουμε από τη στατιστική των σεισμών έχουμε κάθε μήνα έναν σεισμό μεγέθους 5 Ρίχτερ και κάθε χρόνο έναν σεισμό μεγέθους 6 Ρίχτερ. Ισχυρό σεισμό έχει να κάνει πάρα πολύ καιρό οπότε αν κρίνουμε από τη στατιστική περιμένουμε έναν τέτοιο σεισμό. Αλλά κανείς δεν μπορεί να πει το πότε και το πού». Μπορεί κανείς να αποφανθεί π.χ για την συμπεριφορά σε ένα τέτοιο σεισμό του κτιρίου της Περιφέρειας Στερεάς που κοσμεί την πλατεία Ελευθερίας στη Λαμία ή του παλιού Δημαρχείου (ΔΡΑΚΕΙΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ όπως επιγράφεται) στη πλατεία της Θήβας; Πρόσφατα (30.6.2013) στην ’’ Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία’’ υπό τον τίτλο «Τα επικίνδυνα μυστικά του ρήγματος Ακρίτσας», αναφέρεται ότι :’’..Σημαντική πιθανότητα πρόκλησης ισχυρού σεισμού από ενδεχόμενη επανενεργοποίηση του ρήγματος της Ακρίτσας στη Φθιώτιδα , αποκαλύπτει έρευνα στην περιοχή ,η οποία βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη και πραγματοποιείται από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, με επικεφαλής τον επικ. Καθηγητή Νεοτεκτονικής – Μικροτεκτονικής , Σωτήρη Κοκκάλα, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Durham της Μ. Βρετανίας. Αντίθετα με την Πολιτεία, ο Τεχνικός- Επιστη­μονικός Κόσμος έχει κάνει σημαντικά βήματα τόσο για τη βελτίωση του σχεδιασμού των νέων κτιρίων (Ευρωκώδικες) όσο και για την αντισεισμική θωράκιση των υφιστάμενων (ΚΑΝ.ΕΠΕ). Η σημερινή οικονομική και κοινωνική συγκυρία επιβάλλει σοβαρές και στοχευμένες δράσεις από την πλευρά της Πολιτείας. Χωρίς καμία διάθεση κινδυνολογίας, ως Τεχνικό Επιμελητή­ριο έχουμε υποχρέωση να αναδείξουμε το γεγονός ότι η πα­ρέλευση του χρόνου σε συνδυασμό με την πλημμελή συντή­ρηση των δημοσίων κτιρίων και των κατασκευών, δημιουργούν άκρως επικίνδυνες συνθήκες για τη συμπεριφορά που θα επι­δείξουν σε ένα τυχόν ισχυρό σεισμό. Αντίστοιχα, είναι σημαντικό να αναδειχθεί και η αναγκαιό­τητα παρεμβάσεων αντισεισμικής θωράκισης για τα ιδιωτικά κτίρια τα οποία έχουν συμπληρώσει τουλάχιστον 30 χρόνια από την κατασκευή τους. Δεδομένου του οικοδομικού κορε­σμού στα αστικά κέντρα αλλά και της οικονομικής κατάστασης της συντριπτικής πλειοψηφίας του ελληνικού λαού, είναι μάλ­λον αφελές να προβλέψει κανείς για τα επόμενα χρόνια μια έντονη οικοδομική δραστηριότητα μέσω της οποίας θα προ­κύψουν νέα κτίρια με σύγχρονες προδιαγραφές. Λαμβάνοντας αυτά υπόψη η επιστημονική κοινότητα ,το Τεχνικό Επιμελητήριο έχουν θέσει υπόψη τους άξονες αλλά και τα εργαλεία για τις απαιτούμενες δράσεις για τις οποίες χρειάζονται εθνικές και περι­φερειακές πολιτικές. Συγκεκριμένα είναι αναγκαίο να δρο­μολογηθούν οι εξής δράσεις:
1.Ανάληψη άμεσων μέτρων από την Πολιτεία για την εφαρμογή μέτρων προ­στασίας αντισεισμικής θωράκισης δημό­σιων κτιρίων υψηλής επιχειρησιακής ση­μασίας (νοσοκομεία, σχολεία, Περιφέρειες, Δήμοι).
2. Άμεση δημιουργία μιας μόνιμης επιστημονικής επιτροπής που θα προετοιμά­σει ένα συγκροτημένο σχέδιο προσεισμικών και μετασεισμικών δράσεων με ιδιαίτερη έμφαση στις δράσεις που απαιτούν ιδιαίτερη επιστημονική αξιολόγηση τις πρώτες ώρες και ημέ­ρες μετά από έναν ισχυρό σεισμό στην περιοχή.
3. Εξεύρεση κοινής συνισταμένης, που θα χρηματοδοτη­θεί από το ΕΣΠΑ (εν ανάγκη και με τη αναθεώρησή του ή με το νέο 2014-2020 ) ταυτόχρονα με την ήδη χρηματοδοτούμενη "ενεργειακή" και "στατική" ανα­βάθμιση των κτιρίων.
4. Παροχή κινήτρων (οικονομικών και φοροαπαλλακτικών) στους ιδιώτες, ώστε η αντισεισμική θωράκιση να αρχίσει να εφαρμόζεται στις παλαιές κατοικίες με έμφαση στις σεισμό­πληκτες περιοχές.
Οι παραπάνω δράσεις θα έχουν σημαντικό και πολλαπλα­σιαστικό όφελος, που θα προκύψει τόσο από την αναβάθμιση της επιχειρησιακής επάρκειας των δημοσίων κτιρίων αρχικά όσο και των ιδιωτικών με παράλληλα οφέλη για την ασφάλεια των πο­λιτών αλλά και την ανάκαμψη του οικοδομικού τομέα.


*Πολιτικός Μηχανικός MSc -Δομοστατικός Σχεδιασμός & Ανάλυση Κατασκευών - ΕΜΠ