Δευτέρα 18 Αυγούστου 2014

Και πάλι ο Ασωπός !! ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΤΙΣΤΑΚΙΣ*


Αναγγέλθηκε τις προάλλες από τον αν. υπουργό Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, την ΕΥΔΑΠ και τον δήμαρχο Τανάγρας ένα φιλόδοξο πρόγραμμα περιβαλλοντικής αποκατάστασης της περιοχής του Ασωπού. Το πρόγραμμα αυτό έχει εγγυημένη χρηματοδότηση και στέρεα τεχνογνωσία. Σκοπεί στην ομαλή τροφοδοσία των κατοίκων, των αγροτών και των βιομηχανιών της περιοχής με καθαρό, πόσιμο νερό και στην περιβαλλοντική ανάκτηση του υπόγειου υδροφορέα.....
Το άρτιο αυτό πρόγραμμα έρχεται, ωστόσο, με καθυστέρηση και, κυρίως, αποκομμένο από το σύνολο του προβλήματος της ρύπανσης του Ασωπού. Για την καθυστέρηση δεν θα επιμείνω πολύ. Απλώς, τονίζω ότι έρχεται τέσσερα ολόκληρα χρόνια μετά την κοινή υπουργική απόφαση 20488/2010 («απόφαση Μπιρμπίλη») που αναγνώρισε το πρόβλημα της ρύπανσης και τους κινδύνους για την υγεία των κατοίκων.
Εκείνο που με ανησυχεί περισσότερο με το εξαγγελθέν πρόγραμμα είναι ότι δεν συνδυάζεται με την ταυτόχρονη λήψη όλων εκείνων των απαραίτητων διοικητικών μέτρων που θα εξασφάλιζαν την άμεση παύση της ρύπανσης του υδροφορέα. Οι ανησυχίες αυτές έχουν ευρέως κοινολογηθεί, αλλά σήμερα, μετά το 23.7.2014 έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη επί αναφοράς του θαρραλέου παπα-Γιάννη Οικονομίδη, λαμβάνουν νέες, μεγαλύτερες, διαστάσεις. Σύμφωνα με το έγγραφο της ανεξάρτητης αρχής, στην ευρύτερη λεκάνη του Ασωπού υπάρχουν σήμερα εγκατεστημένες τουλάχιστον 327 βιομηχανίες. Εξ αυτών, οι 57 έχουν επισήμως δηλώσει ότι διαθέτουν τα απόβλητά τους στον Ασωπό. Ωστόσο, υπάρχουν άλλες 47 βιομηχανίες στην περιοχή που «συνελήφθησαν» να ρυπαίνουν τον Ασωπό από τους επιθεωρητές Περιβάλλοντος, χωρίς να έχουν ποτέ δηλώσει ότι ρίχνουν στο ποτάμι τα απόβλητά τους. Από τις 57 προηγούμενες «φανερές» βιομηχανίες, 12 έχουν υποβάλει μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων με ελλιπή δικαιολογητικά, ενώ άλλες 17 δεν έχουν καν υποβάλει φάκελο προς αδειοδότηση. Σημειώνεται ότι η προθεσμία για τον εφοδιασμό των βιομηχανιών με τους νέους περιβαλλοντικούς όρους της «απόφασης Μπιρμπίλη» έληξε από τις 30.6.2011! Κοντολογίς, εκ των 104 βιομηχανιών που απορρίπτουν τα απόβλητά τους στον Ασωπό (57 «φανερές» + 47 «αφανείς»), μόνον 28 (ποσοστό 27%) έχουν εγκεκριμένες περιβαλλοντικές άδειες. Εξ αυτών, δε, μία τουλάχιστον, η κρατική Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία Α.Ε., φέρεται να μην τηρεί καν τους όρους της περιβαλλοντικής αδειοδότησής της (συγκεκριμένα, τις παραμετρικές τιμές της ΚΥΑ του 2010, βλ. υπ’ αριθ. 185438/ 22.1.2014 έγγραφο της Δ/νσης ΕΑΡΘ του ΥΠΕΚΑ).
Τα ανωτέρω στοιχεία του Συνηγόρου του Πολίτη αποδεικνύουν ότι ο Ασωπός είναι πρόβλημα πολιτικό και όχι τεχνικό. Αν ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος ήθελε πραγματικά να επιλύσει το πρόβλημα, όφειλε πρώτα απ’ όλα να σταματήσει τη ρύπανση και μετά να ξεκινήσει την αποκατάσταση. Τούτο ορίζει ο κοινός νους, τούτο έπραξαν άλλοι υπουργοί, όπου αλλού προέκυψε ανάγκη (π.χ. Καλιφόρνια). Δεν απαιτούνται μαγικές συνταγές ή σύνθετες ενέργειες. Τη ρύπανση τη σταματά ο αρμόδιος υπουργός (α) όταν επιβάλλει, με τη νόμιμη ισχύ του, το σφράγισμα σε όλες τις ρυπογόνες βιομηχανίες που δεν έχουν περιβαλλοντική άδεια και (β) όταν παρέχει τα μέσα στους κρατικούς επιθεωρητές Περιβάλλοντος να ελέγχουν σε τακτικά διαστήματα τις νομίμως αδειοδοτηθείσες βιομηχανίες. Οι 76 βιομηχανίες που παρανόμως διαθέτουν απόβλητα στον Ασωπό αναφέρονται ονομαστικά στο έγγραφο του Συνηγόρου και προέρχονται από τα αρχεία εκείνων των υπηρεσιών που εποπτεύει ο ίδιος ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος. Λίγους ορόφους να κατέβει πιο κάτω, τα έχει όλα συγκεντρωμένα... Αν, μάλιστα, στην προσπάθειά του αυτή, ο υπουργός βρει εμπόδια από την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση Στερεάς Ελλάδος, η οποία πράγματι μέχρι σήμερα, και παρά τις εκτεταμένες αρμοδιότητές της (μερικώς αδειοδοτούσα αρχή, αρμοδιότητα άμεσης παύσης της λειτουργίας των ρυπογόνων βιομηχανιών κ.λπ.), ολιγωρεί, οφείλει να την παρακάμψει και να προχωρήσει. Διαφορετικά, με προγράμματα, όπως το αναγγελθέν, από τη μία μεριά, η πολιτεία θα αποκαθιστά περιβαλλοντικά τον υπόγειο υδροφορέα, ενώ, από την άλλη, ο ίδιος υδροφορέας θα συνεχίζει να γεμίζει, όπως και στο παρελθόν, με τα επικίνδυνα απόβλητα των 76 παράνομων σήμερα βιομηχανιών...
Με άλλα λόγια, αν η κυβέρνηση Σαμαρά θέλει, πράγματι, να ασχοληθεί με το «εθνικό πρόβλημα του Ασωπού», όπως το χαρακτήρισε ο αν. υπουργός, τότε οφείλει να σταματήσει για λίγο να ροκανίζει το ΕΣΠΑ (δηλαδή τα λεφτά των Ευρωπαίων φορολογουμένων) και να κοιτάξει πώς θα βάλει τάξη στις διοικητικές της υπηρεσίες, πώς θα ενισχύσει την επιθεώρηση των βιομηχανιών και πώς θα εφαρμόσει πιστά τη νομοθεσία σε βάρος των ρυπαντών. Σε κάθε άλλη περίπτωση, η κυβέρνηση ρίχνει «στάχτη στα μάτια μας», κατά το κοινώς λεγόμενο.

* Ο κ. Κτιστάκις είναι λέκτορας Νομικής Σχολής ΔΠΘ.

ΠΗΓΗ